FA Nieuwsbrief april 2018

De staatssecretaris van Financiën - Menno Snel - heeft in een document van twintig pagina’s 97 vragen beantwoord over ‘de vertraging van de afhandeling van schenk- en erfbelasting’.
Bij de start van de automatisering van de aangifte schenk- en erfbelasting werden de kosten geraamd op 8,2 miljoen euro. Dat bedrag is al ruim overschreden en de totale kosten tot de afronding worden nu geraamd op 28,7 miljoen euro.
De problemen met de systemen bij de schenk- en erfbelasting zijn volgens de staatssecretaris “een voorbeeld van een incident dat in verband kan worden gebracht met het gebrekkige risicomanagement in het verleden en de informele besluitvormingscultuur”.
Het is al mogelijk om digitaal aangifte schenkbelasting te doen en met ingang van april 2018 geldt dat ook voor de erfbelasting. Op papier aangifte doen is nog steeds mogelijk.
Alleen geldt de mogelijkheid voor digitale aangifte nog niet voor professionele dienstverleners. Met softwareleveranciers is afgesproken dat deze groep over 2018 digitaal aangifte voor de schenkbelasting kan doen en voor overlijdens vanaf 1 januari 2019 voor de erfbelasting.
Inmiddels is er een grote achterstand in de verwerking van de aanslagoplegging erfbelasting. Daarom worden onder meer elf uitzendkrachten ingezet om die achterstand dit jaar weg te werken. De kosten hiervan bedragen € 620.000.
Volgens staatssecretaris Snel hoeft de vertraging in de aanslagoplegging geen obstakel te zijn voor het verdelen en uitkeren van een nalatenschap, bijvoorbeeld door een notaris. Er hoeft niet gewacht te worden totdat een aanslag is opgelegd. Volgens Snel kan bijvoorbeeld een deel van de nalatenschap worden achtergehouden voor het betalen van de erfbelasting. Ook doet de staatssecretaris de suggestie dat belastingplichtigen verzoeken om een voorlopige aanslag erfbelasting. Zo kunnen zij sneller meer zekerheid te krijgen. Voor ‘complexe situaties’ is binnen de Belastingdienst een postbus ingesteld. De Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) en overige intermediairs zijn hierover geïnformeerd.
De afwikkeling van de aangifte wordt momenteel zoveel mogelijk first in first out ingelopen. De inspecteur heeft de bevoegdheid een aanslag erfbelasting vast te stellen binnen drie jaar na het overlijdenstijdstip. Om de eventuele nadelige gevolgen van het later opleggen van een belastingaanslag erfbelasting zijn weggenomen. Zolang dat nodig wordt geen belastingrente in rekening gebracht. De staatssecretaris geeft aan dat alle aangiften die in 2017 zijn ingediend, binnen de daarvoor geldende termijn worden afgedaan.
(Brief staatssecretaris van Financiën, 29 maart 2018, kenmerk 2018-0000048140)

Noot:

Veel van de door de staatssecretaris beantwoorde vragen gaan over aantallen en vooral over wie voor welk probleem verantwoordelijk kan worden gehouden. De vorenstaande samenvatting richt zich met name op de praktische problemen waar de Belastingdienst en burgers tegenaan lopen.

(april 2018)

Nadat medio 2017 de Tweede Kamer is geïnformeerd over de tussenstand van de evaluatie van de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding (Wvps), is de evaluatie nu afgerond. De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de minister voor Rechtsbescherming concluderen dat de Wvps ‘beperkt gebruikt wordt, te vaak nog onbekend is bij burgers en scheidingsprofessionals en dat de uitvoering voor verbetering vatbaar is.’
De ministers constateren dat een ingewikkeld onderwerp (pensioen) aan de orde komt in een moeilijke situatie (echtscheiding). De overheid kan de redzaamheid in dergelijke situaties vergroten door een ‘realistischer opzet van beleid’. De opzet van de Wvps heeft naar de mening van de ministers nog steeds meerwaarde, maar de opzet van de wet kan verbeterd worden.
Een kleine dertig procent ziet wederzijds af van verevening, zo blijkt uit verschillende onderzoeken. En bij zo’n dertig tot vijftig procent van het aantal scheidingen wordt de pensioenverevening via de pensioenuitvoerder geregeld. In deze situaties is voor de gewezen partners duidelijk wat de verwachtingen zijn. Bij de resterende groep (twintig tot veertig procent) is dat niet het geval. Als bijvoorbeeld het meldingsformulier te laat is ingestuurd naar de pensioenuitvoerder blijft recht bestaan op de pensioenrechten, maar moet de betaling worden geclaimd bij de ex-partner. De standaard van de WVPS speelt hierbij een grote rol. Daarom wordt ‘nee, tenzij u een formulier toestuurt’, gewijzigd in ‘ja, tenzij u aangeeft dat u het pensioen niet wilt verdelen’. Door deze wijziging zullen pensioenuitvoerders bij een scheidingsmelding die zij via de Basisregistratie Personen (BRP) ontvangen, in actie moeten komen. Dat is slechts anders als de ex-partners aangeven af te zien van verdeling van het ouderdomspensioen. De ministers willen daarom het voorstel doen dat pensioenuitvoerders bij een scheiding automatisch overgaan tot conversie.
Momenteel worden weinig conversies uitgevoerd (drie procent van de uitbetalingen bij scheiding). Conversie is nu nog relatief duur aangezien deze nog niet geautomatiseerd worden uitgevoerd. De bewindslieden verwachten dat dit anders wordt bij conversie als standaard en dat het proces dan geautomatiseerd wordt.
Een ander punt dat naar voren is gekomen uit de evaluatie is dat in de Wvps en de Pensioenwet verschillende definities worden gehanteerd voor het begrip partner. De Wvps geldt alleen betrekking op gehuwden en geregistreerde partners, niet op ongehuwd samenwonenden. De Pensioenwet heeft bredere werking, namelijk voor gehuwden, geregistreerde partners en partners in de zin van de pensioenovereenkomst. Aangezien steeds meer mensen ongehuwd samenwonen was de vraag opgekomen of de werkingssfeer van de Wvps moet worden uitgebreid naar ongehuwd samenwonenden. Ongehuwd samenwonenden kiezen er vaak bewust voor om niet te trouwen of een geregistreerd partnerschap aan te gaan en financieel onafhankelijk te blijven. Bovendien krijgen uitvoerders via het BRP niet door dat de samenwoning is beëindigd. De ministers zien dan ook geen aanleiding om de WVPS ook van toepassing te laten worden op samenwonenden. Ook komt er geen keuzemogelijkheid voor samenwonenden om een keuzerecht te introduceren voor ongehuwd samenwonenden om het ouderdomspensioen gescheiden te laten uitbetalen door de pensioenuitvoerder.
De periode waarover het bijzonder partnerpensioen wordt toegekend, wordt verkort tot alleen de huwelijkse periode. Aanleiding is de aanpassing van het wettelijk stelsel inzake de gemeenschap van goederen per 1 januari 2018. De Pensioenwet moet op dit punt worden gewijzigd.
De grens voor het niet verevenen van ouderomspensioen in de Wvps - € 474,11 per jaar (2018) - wordt heroverwogen. Aanleiding is de Wet waardeoverdracht klein pensioen.
(Brief Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, 8 maart 2018, kenmerk 2018-0000025158)

Noot:

De Wvps is in 1995 in werking getreden. Daarom was het ook hoog tijd voor een evaluatie. Pensioen blijkt een lastig aspect bij scheiding voor de betrokkenen bij een scheiding, niet zelden ook voor de advocaten. De gekozen oplossingsrichtingen - automatische conversie tenzij en geen toepassing voor samenwonenden - klinken plausibel. Hopelijk worden deze wijzigingen sneller geëvalueerd dan de wet zelf.

(april 2018)

Eind december 2017 heeft de Eerste Kamer op de valreep ingestemd met de Verzamelwet pensioenen 2017. In het wetsvoorstel is onder meer geregeld dat gesloten pensioenfondsen waarvan de werkgever nog bestaat, de pensioenregeling op een eenvoudigere wijze kunnen onderbrengen bij een Algemeen pensioenfonds. Maar zo is bijvoorbeeld ook geregeld dat in het kader van de Wet verbeterde premieregeling de spreidingstermijn voor de beleggingsresultaten is uitgebreid van vijf jaar naar tien jaar.
Instemming door de Eerste Kamer was mogelijk nadat de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid had toegezegd dat er een oplossing zou komen voor de groep mensen ‘die met vroegpensioen is gegaan en zich vanaf 2022 geconfronteerd ziet met een hogere AOW-leeftijd dan waarop is gerekend, zodat zij te maken krijgen met een inkomensgat’.
De minister heeft gegevens opgevraagd bij het Verbond van Verzekeraars en de Pensioenfederatie. Hij concludeert dat het geen grote groep mensen betreft die hun pensioen met meer dan vijf jaar naar voren halen en hierdoor te maken kunnen krijgen met een inkomensgat. Bij verzekeraars gaat het om ongeveer honderd personen en bij pensioenfondsen naar verwachting om enkele duizenden. De gemiddelde hoogte van de vervroegde pensioenuitkeringen loopt sterk uiteen. Het kan gemiddeld ongeveer € 10.000 per jaar zijn, maar ook het dubbele daarvan. Ook de gezinssituatie kan van invloed zijn op de vraag of het inkomensgat kan worden opgevangen.
Aangezien het beeld divers is, heeft de minister samen met de staatssecretaris van Financiën besloten tegemoet te komen aan de zorgen van de Eerste Kamer. In de Verzamelwet pensioenen 2019 zal een regeling worden opgenomen. Het gaat dan om een extra keuzemogelijkheid ‘waardoor de variabilisatie van reeds ingegaan pensioen eenmalig kan worden aangepast indien mensen met een inkomensgat te maken krijgen vanwege een hogere AOW-leeftijd dan waarop gerekend werd’.
(Kamerstukken EK 34 674, I, 14 maart 2018)

(april 2018)

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft in 2017 twee verkennende onderzoeken uitgevoerd naar tweede pijler pensioenadvisering. De AFM heeft daarbij twee zaken onderzocht:

• De kwaliteit van pensioenadvisering aan werkgevers.
• De door adviseurs gebruikte pensioenadviessoftware.

Conclusie is dat de huidige ‘Leidraad tweede pijler pensioenadvisering’ uit 2009 op onderdelen geactualiseerd kan worden. Het veranderende pensioenlandschap speelt daarbij een rol. De AFM gaat dit jaar werken aan herziening van de leidraad. Daarbij zal de pensioenmarkt geconsulteerd worden.
De huidige leidraad besteedt nog geen specifieke aandacht aan beschikbare premieregelingen, terwijl deze regelingen vaak worden geadviseerd. De leidraad zal daarom worden aangevuld met onderwerpen die specifiek betrekking hebben op beleggingsaspecten. Ook zal aandacht worden besteed aan het toenemende gebruik van adviessoftware.
De herziene leidraad wordt in het laatste kwartaal van 2018 verwacht. Tot die tijd blijft de huidige versie van de leidraad van kracht.
(Nieuwsbericht AFM, 4 april 2018)

(april 2018)