De Kennisgroep Successiewet heeft een vraag en antwoord (V&A) gepubliceerd over het herroepen van een schenking en het laten herleven van een eenmalige verhoogde vrijstelling schenkbelasting.
In het V&A wordt de volgende situatie beschreven.
Een ouder heeft een schenking gedaan aan diens kind. De ouder heeft daarbij bedongen dat de schenking kan worden herroepen. Het kind heeft vervolgens terecht een beroep gedaan op de eenmalig verhoogde vrijstelling. En de inspecteur heeft dat toegekend. Daarna wordt de schenking herroepen om andere dan fiscale redenen. Ten slotte doet de ouder doet in een later jaar een nieuwe schenking aan het kind. Het kind is nog steeds tussen 18 en 40 jaar oud.
De kennisgroep geeft aan “dat als de herroeping plaatsvindt om andere dan fiscale redenen, wordt de herroepen schenking voor toepassing van de eenmalig verhoogde vrijstelling helemaal weggedacht.”
Als toelichting hierop geeft de kennisgroep aan sprake is van een (bijzondere vorm van een) ontbindende voorwaarde als een schenking is aangegaan met de mogelijkheid van herroeping. Daarbij wordt aangetekend dat ook sprake kan zijn van een andere ontbindende voorwaarde dan herroepen (bijvoorbeeld het niet vervullen van een bedongen besteding, zoals bij een eenmalig verhoogde vrijstelling ten behoeve van de eigen woning het geval kan zijn). Daarvoor geldt hetzelfde als bij een bedongen herroeping. Ook in dat geval ‘herleeft’ de mogelijkheid voor het doen van een beroep op de eenmalig verhoogde vrijstelling. Uiteraard moet dan aan alle voorwaarden van de vrijstelling worden voldaan.
Ook is van belang dat ongeacht de vraag of herroeping (civiel)juridisch terugwerkende kracht heeft, volgens de kennisgroep een redelijke wetstoepassing met zich meebrengt dat als feitelijk geen gebruik is gemaakt van de eenmalige verhoogde vrijstelling omdat de eerdere schenking is herroepen – waarbij de begiftigde het geschonken bedrag aan de schenker zal moeten terugbetalen - daar alsnog een beroep op kan worden gedaan. De ‘tweede’ schenking zal aan alle voorwaarden van de eenmalig verhoogde vrijstelling moeten voldoen. De herroepen schenking wordt namelijk geacht niet (meer) te bestaan.
Noot
Het is de vraag hoe vaak zich dit in de praktijk voordoet. In ieder geval geldt voor de schenkingsvrijstelling eigen woning dat deze zich ‘in blessuretijd’ bevindt. Het gaat dan om schenkingen van de jubelton die uitgesmeerd worden over 2022 en 2023, dan wel de verlaagde vrijstelling voor 2023 (€ 28.947).
(KG:063:2023:11, 30 mei 2023)
(juni 2023)