FA Nieuwsbrief mei 2020

De vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid van de Tweede Kamer heeft besloten het wetsvoorstel Wet pensioenverdeling bij scheiding 2021 pas na het zomerreces te behandelen. De beoogde inwerkingtredingsdatum van 1 januari 2021 is daardoor niet meer haalbaar. Deze datum schuift op naar 1 januari 2022. Er volgt nog een nota van wijziging waarin dit wordt vastgelegd.
(Tweede Kamer, 35 287, nr. 11, 21 april 2020)

(mei 2020)

Op verzoek van de werkgroep ‘Ruimte voor wonen’ heeft het Centraal Planbureau (CPB) woningmarkteffecten doorgerekend voor het verlagen van de fiscale stimulering op koop- en huurwoningen. Daarbij zijn negen maatregelen en drie pakketten waarin meerdere maatregelen worden gecombineerd, doorgerekend. De genoemde werkgroep maakt onderdeel uit van de Brede maatschappelijke Heroverwegingen (BMH).
Het verlagen van de fiscale stimulering voor woningen vermindert verstoringen. Ook leidt dit tot een betere werking van de woningmarkt. Tegelijkertijd leidt dit tot lagere huizenprijzen ten opzichte van het zogenoemde basispad. Het basispad is de economische ontwikkeling die het CPB verwacht als er geen aanvullende beleidsmaatregelen worden getroffen. Volgens het CPB-woningmarktmodel wordt de grootste doelmatigheidswinst behaald in de variant waarbij de eigen woning wordt verplaatst naar box 3, de overdrachtsbelasting wordt afgeschaft en de huurtoeslag onafhankelijk wordt van de werkelijke huur. In deze variant wordt een extra algemene vrijstelling ter waarde van de gemiddelde WOZ-waarde van koopwoningen van ongeveer € 332.000 (2020) per huishouden in box 3 geïntroduceerd, in aanvulling op de al bestaande persoonlijke vrijstelling van € 30.846 per persoon. Deze extra vrijstelling geldt ook voor huurders of belastingplichtigen met een lagere WOZ-waarde. 
Dit pakket leidt tot een structurele doelmatigheidswinst van 0,5% van het bbp en tot 11% lagere huizenprijzen in 2025 ten opzichte van het basispad.
Het CPB heeft wel een disclaimer op haar website geplaatst. De publicatie is tijdens de coronacrisis verschenen, maar is eerder geschreven. “Het is mogelijk dat de resultaten en aanbevelingen door de snelle en onvoorspelbare ontwikkelingen in een ander licht komen te staan.”
(Centraal Planbureau, Doorrekening woningmarkteffecten voor Brede Maatschappelijke Heroverwegingen, februari 2020, gepubliceerd op 22 april 2020)

(mei 2020)

Op 24 april heeft het kabinet aangekondigd met zes nieuwe maatregelen te komen ‘om met name ondernemers, waaronder zzp’ers in deze lastige tijden te ondersteunen.’
Een van de nieuwe maatregelen is niet specifiek op ondernemers gericht: de betaalpauze voor hypotheekverplichtingen.
Kredietverstrekkers (zoals banken) willen klanten de mogelijkheid bieden een betaalpauze van rente en aflossing aan te gaan voor maximaal zes maanden. Reden is dat de klanten tijdens de coronacrisis tijdelijk niet aan hun betalingsverplichtingen kunnen voldoen. Volgens de wettelijke regels moet bij eigenwoningschulden waarvoor een fiscale aflossingsverplichting geldt, de achterstand uiterlijk een kalenderjaar later worden terugbetaald. Dus bij een betaalpauze in 2020, moet uiterlijk in 2021 worden terugbetaald. In het nog uit te werken beleidsbesluit worden twee zaken geregeld:
1. De aflossingsachterstand hoeft niet uiterlijk 31 december 2021 te worden betaald. De achterstand kan (direct) worden uitgesmeerd over de resterende looptijd.
2. Een klant kan als alternatief kiezen om zijn resterende lening te splitsen. De achterstand kan dan in een af te spreken tijd - als voorbeeld wordt genoemd vijf jaar - worden afbetaald.
De overheid geeft aan hiermee meer mogelijkheden tot maatwerk aan te bieden. Het kabinet verwacht dat 60.000 hypotheekhouders hiervan gebruik kunnen maken.
(Nieuwsbericht: nieuwe belastingmaatregelen vanwege de coronacrisis, Ministerie van Financiën, 24 april 2020)

Noot:

Het is uiteraard wachten op de exacte uitwerking van de maatregel, maar het is duidelijk een soepele opstelling van het kabinet als het gaat om de annuïtaire aflosverplichting. Het is de vraag of geldverstrekkers in de praktijk beide mogelijkheden gaan aanbieden. Het zal wellicht niet altijd mogelijk zijn om met gesplitste leningdelen te werken.

(mei 2020)

Naar aanleiding van een mediavraag heeft het ministerie van Financiën ontdekt dat de forfaitaire rendementen voor sparen en beleggen voor de jaren 2019 en 2020 onjuist zijn berekend.
Het forfaitaire rendement op beleggen is voor 2019 0,01%-punt te hoog vastgesteld. Voor 2020 is zowel het forfaitaire rendement op beleggen als op sparen onjuist berekend. Voor beleggen is het forfaitaire rendement 0,05%-punt te hoog vastgesteld en op sparen 0,01%-punt te laag vastgesteld. De juiste rendementspercentages zijn via een ministeriële regeling in de Wet inkomstenbelasting 2001 opgenomen.
Voor 2019 is het forfaitaire rendement op beleggen met terugwerkende kracht tot 1 januari 2019 nu vastgesteld op 5,59% (was 5,60%). 
In 2020 is het forfaitaire rendement op beleggen nu op 5,28% vastgesteld (was 5,33%) Het forfaitaire rendement op sparen is voor 2020 vastgesteld op 0,07% (was 0,06%). Deze wijzigingen werken terug naar 1 januari 2020.
(Brief staatssecretaris van Financiën - Fiscaliteit en Belastingdienst, 3 maart 2020, kenmerk 2020-0000046622 en Staatscourant 7 april 2020, nr. 20572)

(mei 2020)

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft een drietal prioriteiten geformuleerd en hanteert daarbinnen verschillende speerpunten. Naast bijvoorbeeld specifieke aandacht voor de Brexit, heeft de AFM  onderzoek gedaan naar de execution only-omgevingen van grote beleggingsondernemingen. Daarbij zijn diverse beleggings-apps onderzocht en is gekeken of complexe en risicovolle beleggingsproducten niet terechtkomen bij klanten voor wie deze producten niet bedoeld zijn. De AFM is in gesprek gegaan met diverse partijen voor noodzakelijke verbeteringen op dit vlak.
In januari 2019 heeft de AFM samen met DNB een advies opgesteld voor de minister van Financiën over regelgeving rondom crypto’s. AFM en DNB pleiten voor een nationaal vergunningstelsel voor crypto-wisseldiensten en aanbieders van crypto-bewaarportemonnees. Ook hebben deze toezichthouders regelmatig gewaarschuwd tegen crypto’s en ICO’s (initial coin offerings), vanwege de risico’s op misleiding, oplichting, cybercrime en manipulatie.
Ook samen met DNB heeft de AFM onderzoek gedaan naar het gebruik van artificiële intelligentie (AI) in de verzekeringssector. Dit heeft geleid tot een rapport met tien aandachtspunten.
Verder ziet de AFM dat marktpartijen op uiteenlopende wijze omgaan met kennis- en ervaringstoetsen bij execution only-dienstverlening. De AFM wil de door haar geïdentificeerde belangrijke elementen in 2019 en 2020 gebruiken om de bestaande kennis- en ervaringstoetsen in de hypotheekmarkt, beleggingsmarkt en verzekeringsmarkt te analyseren.
Ook heeft de AFM in 2019 een pilot uitgevoerd met de vier grootbanken over aflossingsvrije hypotheken. Daarbij is de hoogste prioriteit gegeven aan hypotheekklanten met een potentieel zeer hoog risico. Deze klanten zijn via een-op-een-gesprekken geholpen om een bewuste keuze te maken over hun hypotheek. Einddoel is dat hypotheekaanbieders een (doorlopend) beheerproces inrichten voor klanten met een aflossingsvrije hypotheek.
De AFM meldt daarnaast dat de wettelijke activatieplicht voor verzekeraars inzake beleggingsverzekeringen is afgerond. Het eindbeeld is daarbij als volgt:

Afkoop beleggingsverzekering

40%

Aanpassing/premievrij gemaakte

beleggingsverzekering

13%

Bewuste keuze geen aanpassing

beleggingsverzekering

27%

Alleen geïnformeerd

(conform wetgeving)

11%

Ondanks inspanning niet bereikt

9%

De AFM is in 2019 een onderzoek gestart naar de communicatie over pensioenafspraken. Reden is een toenemend aantal signalen in de afgelopen jaren waarbij pensioendeelnemers tegenstrijdige berichten van hun pensioenverstrekker over de hoogte van hun pensioen hebben gekregen. Bij twee pensioenfondsen is de communicatie over pensioenafspraken opgevraagd bij een selectie van deelnemers. Daarbij zoekt de AFM naar inconsistenties. In de loop van 2020 besluit de AFM hoe dit onderzoek wordt voortgezet.
(Autoriteit Financiële Markten Jaarverslag 2019, april 2020)

Noot:

Het vorenstaande is slechts een greep uit het omvangrijke rapport (122 pagina’s). Het volledige rapport is te vinden op de website van de AFM. 

(mei 2020)