Een achterblijvende echtgenote deelde met mij een aantal ervaringen:
- Tijdens ziekte voorafgaand aan het overlijden smelt het spaarpotje weg (speciale behandelingen, voedsel, extra vervoerskosten etc., etc.)
- Onvoldoende financiële middelen na overlijden van de partner betekent:
- Afhankelijkheid
- Verhuizen naar een buurt waarvan je eigenlijk niet wilt dat je kinderen daar opgroeien
- Sociaal isolement (geen sportclub, geen dagje uit, geen verjaarsfeestjes)
- Beperking studiemogelijkheden voor de kinderen
Zij merkte ten slotte op: De kans dat één van de ouders tijdens met opgroeiende kinderen overlijdt is groter geworden omdat mensen nu later kinderen krijgen.
'De Parade van Pen'
Wat wordt uw nabestaandenadvies in 2020?
“Ik wil dat mijn partner financieel onafhankelijk is na mijn overlijden.” Hoeveel mensen zullen daarover nadenken als iedereen in goede gezondheid verkeert? Waarschijnlijk maar weinig. De dood is immers iets voor anderen en voorlopig niet voor mij als gezonde sportieveling. Toch?
Bovendien, er bestaat ook nog zoiets als een nabestaandenuitkering vanuit de overheid, is vaak de gedachte. Die loopt gewoon door tot het jongste kind achttien jaar wordt, dus waarom zou je je dan druk maken om een extra nabestaandenvoorziening? Dat is een gedachte die veel voorkomt, zeker in de leeftijdsgroep van dertig- tot veertigjarigen.
Hoog tijd om in dit artikel eens te belichten wat de advieskansen zijn in de verschillende inkomensgroepen. Ik sta stil bij de overlijdensrisicoverzekering, het nabestaandenadvies en enkele bijzondere groepen in de ‘Parade van Pen’.
Het gaat om de levens van mensen
Beide partners werken en elke minuut is belangrijk. De bakfiets staat op de meest efficiënte plaats geparkeerd. Geen minuut gaat verloren. Als een kind een paar dagen ziek is, betekent dat een enorme ontregeling in het zo nauwkeurig geprogrammeerde leven. Het zou zomaar een situatie kunnen zijn in het leven van één van uw cliënten. Cliënten die altijd maar bezig zijn met het creëren van optimale omstandigheden waarbinnen hun kinderen kansrijk kunnen opgroeien. En waar niet in de minste plaats ook stevig aan de carrière wordt gewerkt.
Als dán plotseling één van de partners overlijdt, blijkt het zorgvuldig geprogrammeerde leven een fragiel bouwwerk. Een partner die alleen overblijft, wordt ineens opgeslokt door de dagelijkse huishoudelijke beslommeringen. Voor de dingen die hen voorheen energie gaven, is nu geen tijd meer. En driekwart van de vrouwen heeft onvoldoende inkomen als hun man overlijdt (bron NIPO).
Wat is een overlijdensrisicoverzekering?
Even terug in de geschiedenis. In de middeleeuwen stortten de gildenleden jaarlijks een bedrag in een fonds dat geld uitkeerde aan de nabestaanden van een gildelid. Ouderen betaalden meer dan jongeren omdat zij een grotere kans hadden om te overlijden. De vaststelling van de hoogte van de jaarlijks te storten bedragen was natte vingerwerk.
Uiteindelijk was Johan de Wit de initiator om premies op basis van sterftekansen te berekenen. De overlijdensrisicoverzekering zag het levenslicht en de rest is geschiedenis. Tegenwoordig zijn we nog net niet in staat om aan de hand van je bmi-index, drankgebruik en ‘echte leeftijd’ te berekenen welk uur van welk jaar je laatste zal zijn. Een tijdelijke risicoverzekering keert bij overlijden voor de einddatum een van tevoren overeengekomen éénmalig bedrag uit aan de begunstigde. Kortom, een vrij eenvoudig product. Dat bedrag kan als koopsom worden aangewend om bij een verzekeraar een periodieke uitkering aan te kopen.
Waarom bestaat de overlijdensrisicoverzekering?
Bestaat een overlijdensrisicoverzekering niet om de kwetsbaarheid van nabestaanden te beperken? Ja, maar door de grote diversiteit aan verzekeringscombinaties die in de vorige eeuw zijn bedacht, is het beeld bij veel consumenten dat levensverzekeringen ingewikkeld zijn. Daardoor gaat de aandacht van adviseurs en consumenten meer naar het middel (lees product) en het eventuele fiscale voordeel dan naar het doel. Tel daarbij op de relatief hoge premies en lage opbrengsten van beleggingsverzekeringen waardoor het logisch is dat uw klanten terughoudend zijn bij het woord ‘levensverzekering’.
Nabestaandenplan
Voor de bewustwording van uw klanten is het nodig om eens uitvoerig stil te staan bij de effecten op het leven van alledag als een van beide partners overlijdt. Want wie brengt de kinderen naar school? Hoe worden zij na schooltijd opgevangen? Wat gebeurt er met de huur of de hypotheek? Hoe ziet de financiële huishouding er uit na overlijden van één van beiden? Het harde gegeven is dat na overlijden van de partner veel mensen in een enorme armoedeval geraken waar zij niet meer uitkomen. Dat is een reden om mensen wakker te schudden. Niet met kille getallen, maar met beelden over hoe het leven van alledag er na het overlijden van de partner uit gaat zien.
Immers, de pinpas moet blijven werken zodat de overblijvende partner de handen vrij houdt om dingen te kunnen blijven doen die energie geven. Dat geldt niet alleen voor een gezin, maar ook voor vennoten, maatschappen, enz. De risicoverzekering is er namelijk voor bedacht dat je na overlijden van een 'key person' wel door kunt gaan met het bouwen aan de toekomst van je gezin of bedrijf. Het is onder allerlei omstandigheden belangrijk dat er een plan ligt voor het geval iemand wegvalt.
Snel zicht op som en premie met Nabestaandenplanner
Dan het berekenen van een overlijdensrisicokapitaal. In de praktijk zag ik adviseurs vaak heel nauwkeurig het maandelijkse tekort vaststellen. Het was echter verbazingwekkend hoe gemakkelijk sommigen vervolgens een 'bijbehorend' overlijdensrisicokapitaal berekenden. Vaak werd een ruime lineair dalende risicoverzekering afgesloten. Eén die bij snel overlijden veel te veel uitkeerde en bij overlijden in de laatste tien jaar van de looptijd veel te weinig uitkeerde. De grove benadering van de tweede stap is dus niet in lijn met de zorgvuldigheid van de eerste stap.
Om hier iets aan te doen, heb ik de Nabestaandenplanner* ontwikkeld die de benodigde risicokapitalen veel nauwkeuriger benadert. De dekkingen die u kunt bieden, zijn daardoor meer 'op maat' en de premies lager. Ook wanneer een levenslange uitkering na overlijden van de verzekerde voor de einddatum wordt gewenst, maakt de nabestaandenplanner een mooie combinatie van een gelijkblijvende en annuïtair dalende verzekering. In de markt zijn er daarom verzekeringen waarbij beide dekkingen op één polis kunnen - zo worden onnodige poliskosten bepaard.
De Nabestaandenplanner geeft in twee pagina’s een heldere uitleg over hoe de verzekerde bedragen zijn berekend. Naast de snelle berekening bespaart deze output u ook tijd met betrekking tot uw dossiervorming.
* Zo komt u bij de Nabestaandenplanner: http://www.reaal.nl/partners > inloggen als partner (via gebruikerscode/Wachtwoord of Digitaal paspoort) > Aan de slag > Leven
Waar liggen de kansen voor advies?
Wat is de parade van Pen en waar liggen de kansen voor advies?
Om te weten waar behoefte aan advies is, raad ik u aan om eens de 'parade van Pen' te bekijken. In de parade van Pen wordt de inkomensverdeling binnen Nederland in kaart gebracht door lange parade van dwergen en reuzen. In een optocht van één uur komt de hele bevolking op volgorde van de hoogte van hun inkomen voorbij. In de laatste minuten passeren de mensen met een inkomen > € 50.000, dat zijn de reuzen.
Uit de parade van Pen blijken er grote inkomensverschillen zijn. En er zijn wellicht minder 'reuzen' dan u had gedacht. Misschien aardig om eens stil te staan bij wat groepen in de parade. Laten we beginnen bij de reuzen.
Inkomens > € 100.000 (1,8% van de werkenden)
Per 1 januari 2015 is de pensioenopbouw gemaximeerd tot een pensioengevend salaris van € 100.000. Deze aftoppingsgrens wordt jaarlijks geïndexeerd en geldt bij een fulltime salaris. Dus ook een deel van de parttimers die minder dan € 100.000 verdienen krijgen hiermee te maken. Over de gevolgen voor het ouderdomspensioen (OP) wordt in de eerste instantie vaak wel gesproken: “Wat wordt mijn OP”? Om het OP-gat boven de ton te repareren zijn al diverse netto-oplossingen in de markt. Mijn verwachting is dat de oplossing voor de reparatie van de nabestaandenvoorziening ook in box 3 zal worden gezocht. Voor vermogenden kunt u daarbij denken aan het aankopen van onroerend goed of effecten, zodat het nabestaandeninkomen kan bestaan uit huurpenningen en dividenden. In mijn optiek zal ook de aloude erfrente met discontoclausule een mooie verzekeringsoplossing kunnen zijn. Door de zeer lage tarieven voor 'kale' overlijdensrisicoverzekeringen zie ik een nieuwe toekomst voor deze oplossing.
Nu al, nu de aftopping nog op € 100.000 ligt. Maar helemaal als de aanbeveling van de commissie Dijkhuizen wordt gevolgd, waarbij het maximale pensioeninkomen op € 62.500 wordt afgetopt. De groep die extra nabestaandenpensioen in box 3 moet gaan regelen, wordt dan plotseling vijf keer zo groot.
Voorbeeld
Ik hou het in het rekenvoorbeeld nog maar bij de gevolgen van aftopping boven de ton.
Een eenvoudig voorbeeld: man 40, vrouw 38, inkomen € 150.000, opbouw pensioen gedurende dertig jaar …
Oorspronkelijke pensioenregeling voor wat betreft nabestaandenpensioen
Tot 2015: 70% x {2,15% x 30 jaar x (€ 150.000 -/- € 13.500)} =/= € 61.629
Daarna: 70% x { 1,875% x 30 jaar x (€ 100.000 -/- € 13.500)} =/= € 34.059
We zien dus dat het nabestaandenpensioen dat ten opzichte van de oude normen toch al onvoldoende was in ons voorbeeld nog eens bijna halveert.
Het tekort bedraagt dus levenslang 61.629 -/- 34.059 =/= € 25.570 is € 2.297,50 per maand.
Met de Nabestaandenplanner is nu snel te berekenen hoe groot de te verzekeren overlijdensrisicokapitalen moeten zijn om bij overlijden voor de 67-jarige leeftijd dit maandbedrag levenslang op basis van 2% rekenrente aan te kopen. Met de Nabestaandenplanner berekent u in een handomdraai dat daar € 478.527 gelijkblijvend en € 366.205 6% annuïtair dalend voor nodig is. Voorts ziet u direct dat de totaalpremie hiervoor € 77,71 per maand bedraagt.
* Houdt u er wel rekening mee dat de contante waarde van de mogelijk aan te kopen periodieke uitkering onder de vermogensrendementsheffing valt. In dit voorbeeld ga ik ervan uit dat in cao’s en individuele arbeidsovereenkomsten wordt aangehaakt bij de fiscale maxima. Nu is dat nog lang niet altijd het geval.
Advies: selecteer alvast de reuzen van meer dan acht meter uit uw bestand en wijs hen op de komende gevolgen.
MKB-ers die na circa 56 minuten voorbij komen (dus vanaf € 50.000 inkomen) en ooit dachten te stoppen op 55 jarige leeftijd.
Als ik vijftien jaar geleden tijdens presentaties aan DGA’s en IB-ondernemers vroeg wanneer zij dachten te stoppen dan was 55 een veel gehoorde leeftijd. Het bedrijf zou voldoende opbrengen en onderweg zou nog wat onroerend goed worden gekocht, dus die 55 is haalbaar, was de gedachte.
Nu blijkt dat veel ondernemers moeten doorgaan omdat het anders uitpakt. Na het 55ste levensjaar wordt dubbelhard gewerkt om het ultieme doel alsnog te bereiken. Heel vervelend als de ondernemer in die periode overlijdt. Zijn partner, wiens kansen op de arbeidsmarkt niet erg groot meer zijn, heeft het nakijken. De balans: “Een man die zij nooit zag, en nooit meer zal zien.” En bovendien een armoedeval. Jonge ondernemers zien dit ook in, waardoor zij meer behoefte hebben aan nabestaandenadvies dan vroeger.
Voorbeeld
Man 40, vrouw 38, geen kinderen. Man heeft € 50.000 winst uit onderneming, er is geen pensioenregeling. Er komt geen ANW–uitkering omdat het inkomen van de vrouw meer is dan € 2.445 per maand. Gewenste nabestaandenuitkering tot 67 jarige leeftijd man:
70% x 70% x 50.000 =/= € 24.500 : 12 =/= € 2.041 per maand.
Met de Nabestaandenplanner berekent u snel dat, uitgaande van 2% rekenrente, een 6% annuïtair dalend bedrag bij vooroverlijden benodigd is van € 523.976. De maandpremie bedraagt € 38.
*Houdt u er wel rekening mee dat de contante waarde van de mogelijk aan te kopen periodieke uitkering onder de vermogensrendementsheffing valt.
Advies: Selecteer de MKB-ers in uw bestand die u na 56 minuten in de parade van Pen langs ziet langskomen, en vraag hen naar voorbeelden uit hun omgeving die eerder dachten te kunnen stoppen.
Tip: Schenk ook even aandacht aan de jobhoppers en klanten in de 56ste minuut die na echtscheiding een nieuwe partner hebben en daardoor een zeer laag nabestaandenpensioen hebben.
De ‘dwergen’ in de Parade van Pen
Bij de dwergen zitten veel huurders. Veel verhuurders stellen hun streefhuurbeleid naar boven bij, mede als gevolg van de verhuurheffing. Er zijn veel huurders die ook na het overlijden van de partners net geen huursubsidie krijgen. Daarom zou je met de nabestaandenplanner uitgaand van een vast maandelijks bedrag, het bijbehorende risicokapitaal kunnen berekenen.
Conclusie
In 2020 zal de overheid met reuzenstappen zijn teruggetreden. Een plotselinge gebeurtenis zoals overlijden zal heel veel partners in een andere wereld doen terugvallen. Daarbij zullen geldzorgen de ontwikkeling van kinderen behoorlijk beperken en de ontplooiing van de overblijvende ouder stil doen staan in een wereld die razendsnel doorgaat.
Een goede inventarisatie van de inkomsten en uitgaven zoals die er na (vroeg) overlijden in de toekomst zullen zijn - met de Nabestaandenplanner - is echt noodzaak.
Vervolgens zal in veel gevallen blijken dat de overlijdensrisicoverzekering in 2020 een primaire levensbehoefte is.
Veel succes met uw parade van Pen!!