Zomaar wat berichten in de krant: ‘Agente te paard viel door een autoruit toen zij werd bekogeld met vuurwerk. 1) Brandweerlieden werden met stenen bekogeld.’ Uit verschillende onderzoeken blijkt dat hulpverleners een beduidend grotere kans hebben om met fysiek geweld in aanraking te komen. In een recente uitspraak van de Hoge Raad om mocht immateriële schade door toedoen van derden onbelast vergoed worden. Kan een werkgever altijd onbelast een schadevergoeding geven?
Nee, een politieagent kan een persoon die hem of haar aanvalt, aansprakelijk stellen voor de schade die hij of zij daardoor lijdt. Bijvoorbeeld als vuurwerk wordt toegeworpen. In de betreffende uitspraak heeft de strafrechter iemand veroordeeld om immateriële schade te vergoeden. De agent krijgt met die uitspraak in de hand een vordering op de dader. Om de confrontatie met de dader en oninbaarheid of late invordering te voorkomen nam de politiewerkgever de vordering van de agent over. 2) De Belastingdienst wilde het overnemen van deze vordering in 2009 belasten. Naar de mening van de Belastingdienst is in deze situatie van een (belast loon)voordeel omdat de agent zijn geld sneller en gemakkelijker krijgt dan een normale burger en het risico niet loopt dat de dader niet kan betalen. In het economisch verkeer (veel) is de vordering van de agent dan veel minder waard dan het nominale bedrag dat de werkgever uitbetaalt.
De Hoge Raad vond dat deze schade-uitkering onbelast kon worden uitgekeerd omdat een dergelijke schadevergoeding naar ‘algemene maatschappelijke opvattingen niet als beloningsvoordeel wordt ervaren’. Ten tijde van het doen van de uitspraak kon een werkgever in die situatie een onbelaste vergoeding geven (vóór 1 januari 2011). Nu werkgevers de werkkostenregeling (zie Eenmalige uitkering bij overlijden en de werkkostenregeling) moeten toepassen, is het niet meer relevant hoe de werknemer de vergoeding ervaart of kan ervaren. In zoverre is deze uitspraak van de Hoge Raad achterhaald. Als een werkgever een schadevergoeding geeft, moeten daar loonheffingen over worden berekend, tenzij de uitkering ‘niet zozeer verband houdt met de dienstbetrekking’ of in de wet een uitzondering is gemaakt. Een schade-uitkering is bijvoorbeeld wel onbelast als de werkgever uitkeert omdat hij aansprakelijk is en de uitkering geen arbeidsvoorwaarde is (zie ook artikel Ton Mertens, Financieel Actief, Werkgevers, werknemers en vergoedingen bij ongevallen).
(Hoge Raad, 30 januari 2015, nr. 13/03776)
1) Telegraaf 28 juni 2015
2) Besluit algemene rechtspositie politie, artikel 69