De Autoriteit Financiële Markten (AFM) ziet in het voorstel om box 3 te wijzigen belangrijke nadelen. De AFM ziet met name risico’s voor onwenselijke gedragsveranderingen door (potentiële) beleggers.
Oorzaak is de nieuwe vormgeving van de heffingsgrondslag. De spreiding in de portefeuille van beleggers is groot. Het werkelijke rendement kan daardoor flink afwijken van het gehanteerde rendement over een gemiddelde portefeuille. Het belastingstelsel geeft daarmee een prikkel tot aanpassing van de portefeuille. Beleggers gaan mogelijk risicovoller beleggen omdat defensief beleggen ‘uiterst onaantrekkelijk’ wordt. Dat kan potentiële beleggers er van weerhouden om te gaan beleggen. Of beleggers gaan beleggen buiten AFM-toezicht.
Omdat defensief beleggen onaantrekkelijk wordt, is het ook mogelijk dat beleggingsondernemingen besluiten om defensievere profielen niet meer aan te bieden.
De AFM geeft aan dat voor beleggingen een relatief hoog forfaitair rendementspercentage geldt van 5,33%. En op basis van de huidige informatie zal dit percentage per 2021 met ongeveer 40 basispunten stijgen. De AFM heeft ook twijfels bij het gebruik van een forfaitair rendement bij beleggingen. Bij sparen liggen de werkelijke rentes dichter bij elkaar. De belastingdruk voor defensievere beleggers is waarschijnlijk (veel) hoger dan 33%. Dat probleem wordt met het voorstel voor de spaarders juist opgelost.
Ook constateert de AFM dat in het forfaitaire rendement het brutorendement als uitgangspunt wordt genomen. Ten onrechte wordt geen rekening gehouden met beleggingskosten (die door de AFM gemiddeld worden geschat op ruim 1%).
(Brief Autoriteit Financiële Markten aan de minister en staatssecretaris van Financiën, 11 maart 2020, kenmerk JiBn-20011207)
Noot:
Met haar brief geeft de AFM een duidelijk signaal af: de plannen voor box 3 lossen wellicht de problemen voor spaarders op, maar zij creëren extra problemen voor beleggers. En dat kan niet de bedoeling zijn. Deze kritiek is zeker niet nieuw - wij constateerden dat al direct na het verschijnen van de plannen - maar de AFM is geen partij die het kabinet zo maar terzijde kan schuiven. Mogelijk weet de brief van de AFM de minister en staatssecretaris van hun plannen af te houden en nadrukkelijker na te laten denken over alternatieven.
(april 2020)