Algemeen nut beogende instellingen (ANBI) zijn door de Belastingdienst aangewezen instellingen. Een ANBI zet zich voor minstens 90% in voor het algemeen nut en geniet daardoor bepaalde belastingvoordelen. Dat is bijvoorbeeld het geval bij schenkingen.
De casus
Een echtpaar legt vast dat zij een lijfrente schenken aan een ANBI-stichting die zich bezighoudt met hulp aan mensen in India. Het gaat om lijfrentetermijnen van € 21.000 per jaar, die gedurende vijf jaar worden geschonken. In de overeenkomst is bepaald dat de lijfrentetermijnen stoppen bij het overlijden van de langstlevende echtgenoot. De inspecteur merkt de schenking aan als gewone gift in plaats van periodieke gift. Als gewone gift is de schenking niet in zijn geheel aftrekbaar, als periodieke gift wel. Als reden voert de inspecteur aan dat de lijfrente niet voldoet aan het 1%-sterftekanscriterium, waardoor niet is voldaan aan het onzekerheidsvereiste. Hierdoor is de lijfrente geen periodieke uitkering en dus ook geen periodieke gift. De schenkers zijn het met deze uitleg niet eens en leggen het geschil aan de rechter voor.
De uitspraak
Rechtbank Zeeland-West Brabant vindt “dat er geen wezenlijke onzekerheid bestaat met betrekking tot het beloop van de uitkeringen”. De rechtbank volgt hiermee de redenering van de inspecteur. Deze is gebaseerd op de parlementaire geschiedenis. Is de sterftekans kleiner dan ongeveer 1%, dan kwalificeert de lijfrente niet als periodieke uitkering. Het gegeven dat op de website van de Belastingdienst hierover onjuiste of onvolledige informatie staat, leidt niet tot opgewekt vertrouwen. De belastingplichtige (in dit geval: de man) maakt niet aannemelijk dat hij schade heeft geleden buiten het fiscale nadeel van het niet (geheel) aftrekbaar zijn van de schenking.
De man is het met deze uitspraak niet eens en stelt hoger beroep in. Hij doet dit echter te laat, waardoor het Hof ’s-Hertogenbosch de eiser niet-ontvankelijk wegens termijnoverschrijding verklaart.
(Bronnen: - Rechtbank Zeeland-West-Brabant, 27 augustus 2015, nr. AWB 15/424;
- Hof ’s-Hertogenbosch, 19 november 2015, ECLI:NL:GHSHE:2015:4603;
- Hoge Raad, 27 februari 2009, ECLI:NL:HR:2009:BD9217)
Noot:
Het lijkt verstandig om vooraf de fiscale behandeling te laten toetsen als wordt overwogen om een lijfrente als periodieke gift te schenken,. Schenking van een lijfrente die als periodieke gift kwalificeert, kan fiscaal erg aantrekkelijk zijn. Al in 2009 heeft advocaat-generaal Van Ballegooijen geconcludeerd dat bij een dergelijke lijfrente een ‘dubbele’ aftrek mogelijk is. De gift kan volgens hem in box 1 eerst op het belastbare inkomen uit werk en woning als persoonsgebonden aftrek in mindering worden gebracht. En vervolgens kan de contante waarde van de lijfrenteverplichting als schuld in aanmerking worden genomen in box 3.